Hoe creëer je een rijke speelleeromgeving die de basis legt voor formeel leren?

“Kleuters komen in een rijke speelleeromgeving in aanraking met allerlei begrippen en vaardigheden. Hierdoor is er al een basis wanneer deze begrippen voorbijkomen tijdens formeel leren”, aldus Mike Nijskens, zelfstandig onderwijsadviseur. Hoe creëer je een rijke speelleeromgeving gericht op jouw specifieke doelen en hoe stimuleer je kleuters vervolgens om te spelen?

Het belang van een rijke speelleeromgeving

Mike: “het is in de breinontwikkeling van het jonge kind ontzettend belangrijk dat kinderen ervaringen opdoen en patronen herkennen. Je doet dit door te spelen en te handelen, omdat hiermee de juiste verbindingen in de hersenen tot stand komen. Deze verbindingen maken later het formeel en abstract denken mogelijk”. Het is belangrijk om niet te snel over te stappen op formeel leren als de verbindingen niet gelegd zijn. “Het is bewezen dat formeel leren minder effectief is voor kleuters zonder een basis van ervaringen en patronen. Spelen laat hen in aanraking komen met allerlei begrippen, zoals lengtematen en taal, maar ook sociaal emotionele vaardigheden”, zegt Mike.

De voorwaarden van een verantwoorde speelleeromgeving

“Een rijke speelleeromgeving is een uitdagende omgeving waar is nagedacht over de spelhandelingen, het spelniveau en het focusaanbod. Als jij focust op inhoudsmaten, geef je bijvoorbeeld maatbekers en maatschepjes een prominente plek in de speelhoek. Je kunt de speelhoek vol zetten met attributen en afwachten wat de kinderen ermee doen, of je kunt bewust attributen neerleggen om extra aandacht te besteden aan jouw doelen voor de komende periode. Kinderen komen dan spelenderwijs in aanraking met jouw focusaanbod, zoals inhoudsmaten. Als de leraar vervolgens formeel aanbiedt wat liters zijn, is de basis al gelegd in het informele leren”, aldus Mike.

Hoe stimuleer je kleuters om te spelen?

Enkel attributen toevoegen aan een speelhoek is niet voldoende. Je moet kleuters ook stimuleren om ermee aan de slag te gaan. Mike gebruikt hiervoor drie V’s:

• Verkennen: ontdek wat de kinderen doen. Zijn ze betrokken? Wat is het spelniveau? Spelen ze met andere kinderen en met de attributen die je hebt neergelegd?
• Verbinding: neem hetzelfde spelniveau aan als kinderen, door te spiegelen wat zij doen. Je wordt dan een geaccepteerde spelpartner. Uiteindelijk gaan zij jouw gedrag spiegelen.
• Verrijken: voeg jouw focusaanbod toe met materiaal, door een rol aan te nemen of door een kind te regisseren. Zij komen dan in aanraking met het focusaanbod.

Opleiding Specialist Spel en Spelen

Bron: SBO Onderwijs - partner Onderwijsland.com