Kwaliteit taalonderwijs in twee jaar tijd flink gegroeid dankzij AI

Onderzoekers van Hogeschool Inholland ontwikkelden een AI-taalassistent om Caribische studenten te helpen met hun Nederlandse taalvaardigheid. Volgens de onderzoekers is de assistent, ontwikkeld met subsidie van de Taalunie, de eerste in zijn soort. Reisorganisator Corendon test de assistent momenteel onder 800 medewerkers op de Caribische eilanden. De assistent wordt op 3 oktober tijdens de Week van het Nederlands gepresenteerd. Turkse en Arabische versies van de assistent volgen later dit jaar. Dat meldt Hogeschool Inholland. 

“De kwaliteit van het taalonderwijs is in twee jaar tijd door AI twee keer zo goed geworden,” aldus docent en taalonderzoeker Toon Otten, die het project initieerde. “AI is een fantastisch hulpmiddel om taalvaardigheid te verbeteren. In dit project leerden we hoe we het moeten inzetten voor de beste uitkomsten.”

Otten zette met collega-onderzoekers AI in om de specifieke taaluitdagingen van Caribische studenten te ontdekken. Ze spoorden studenten aan om uitvoerig met AI in gesprek te gaan. AI bracht zo specifieke struikelblokken die Caribische studenten in het Nederlands tegenkwamen, zoals woordvolgorde en het gebruik lidwoorden aan het licht. Ook de intonatie, die in het Papiamento veel rijker is dan in het Nederlands, en de vele uitdrukkingen en gezegden in het Nederlands kwamen naar voren als uitdagingen. Deze informatie verwerkten de onderzoekers in de software, zodat studenten heel gericht verbeterpunten konden trainen.

Door AI wordt taalvaardigheid minstens zo belangrijk voor studie- en carrieresucces als technische kennis. Taal is de interface tussen mens en machine. AI-modellen zoals ChatGPT zijn volledig afhankelijk van de kwaliteit van de input die ze ontvangen. We vonden dat juist in dialoog met AI, door het te bevragen en er uitgebreid mee in gesprek te gaan, AI echt kon excelleren. Dan combineren we de sterke punten van AI met de intuïtie en kennis van de mens. Onduidelijke of vage vragen en eendimensionale, directieve gesprekken resulteren in suboptimale, misleidende of incorrecte antwoorden. Dit gesprek goed leren voeren, dat moeten we in het onderwijs centraal gaan stellen.”

Otten ziet naast toepassingen in het onderwijs ook volop mogelijkheden voor bedrijven. De samenwerking met reisorganisatie Corendon is de eerste met het bedrijfsleven. De reisorganisatie test de assistent sinds deze zomer onder 800 Caribische medewerkers.

De AI-assistent en bijbehorende taalfitnessapp zijn beschikbaar via open source-bronnen, waaronder ChatGPT.

Inholland-studenten maken inmiddels gebruik van de assistent. Tweedejaars rechtenstudent Josephine van der Linde (21) spreekt perfect Nederlands, maar heeft soms moeite met lidwoorden. „In het Papiaments hebben we geen lidwoorden. Het is allemaal e auto, e huis. Bij schrijven voor school moet ik wel juiste lidwoorden gebruiken. Als niet- moedertaal spreker moet je telkens ook het lidwoord erbij leren. Dat bepaalt ook hoe je verwijst naar die woorden. Mensen zeggen ’de auto, hij staat in de garage’. Als je dat fout doet nemen mensen je minder serieus en heeft dat gevolgen voor je werk.”

Op 3 oktober 2024, tijdens de Week van het Nederlands presenteert Toon Otten de taalapp en twee AI-taalassistenten tijdens een bijeenkomst. Hij vertelt over het onderzoek dat eraan ten grondslag ligt, en studenten uit het Caribisch gebied vertellen waar zij tegenaan lopen in de Nederlandse taal, hoe hen dat belemmert in hun studie, en wat hun ervaringen zijn met de taalassistent.