'Nederlandse onderwijssysteem moet naar Estland kijken om te veranderen'

Het rapport De Staat van het Onderwijs werd deze week gepubliceerd. De Onderwijsinspectie heeft steekproefsgewijs een bezoek gebracht aan scholen. Van de 225 bezochte scholen blijkt een vijfde slecht werk af te leveren. Leerlingen lopen op die scholen te ver achter met taal en rekenen.

Nederlandse scholieren scoren ook al erg slecht op het gebied van (begrijpend) lezen. Dat kwam een aantal maanden geleden uit het PISA-onderzoek. Volgens dat onderzoek zijn de Estse scholieren de slimste van Europa. Twintig schoolleiders gingen daarom richting Estland. Samen met de Algemene Vereniging van Schoolleiders gingen ze kijken hoe het onderwijssysteem in Estland precies werkt.

Schoolleider Wilco Kannekens van basisschool ’t Startblok uit Honselersdijk ging mee. De school uit Estland waar ze langsgingen liet Kannekens zien dat leerlingen ook plezier kunnen halen uit lezen.

Marlijn van Dijk, schoolleider op basisschool Benoordenhout uit Den Haag, vindt dat de leraren in Nederland onder grote druk moeten presteren. “Er wordt wel gezegd dat je zelf keuzes mag maken, maar aan het einde van het schooljaar moet je dezelfde resultaten laten zien als alle andere scholen.”

Kannekens is het met Van Dijk eens. Binnen het onderwijs in Nederland vindt Kannekens dat kinderen voornamelijk om de oren worden geslagen met allerlei toetsen en testen.

Het schoolsysteem in Estland lijkt niet op het schoolsysteem in Nederland. Kinderen volgen eerst kleuteronderwijs op de Kindergarten. Leerplichtig zijn ze pas vanaf hun zevende  en tot hun zestiende moeten ze onderwijs volgen. Leerlingen van allerlei niveaus volgen hetzelfde onderwijs, daar zit geen verschil in. Pas na hun zestiende volgen ze het driejarige gymnasium als voorbereiding op de universiteit. Een beroepsopleiding volgen behoort ook tot de keuzemogelijkheden.

De scholen in Estland worden niet gecontroleerd door een Onderwijsinspectie. Leraren mogen ook helemaal zelf weten hoe ze hun lessen indelen. De zelfstandigheid van de leraar en de school staat in Estland centraal. Volgens Kannekens is de vrijheid ook mogelijk binnen het Nederlandse onderwijssysteem. “Als je kan uitleggen waarom je het anders doet dan andere scholen, dan moet dat zeker mogelijk zijn.”