Pesten: sluit er niet je ogen voor

UTRECHT - De 15-jarige Tharukshan Selvam¹ pleegde begin 2017 zelfmoord, nadat hij op school werd gepest en buitengesloten. Hij is niet de eerste jongere voor wie de pesterijen zo heftig waren dat hij dood wilde. In 2012 beroofde de 12-jarige Livia² zichzelf van het leven. Ze werd jarenlang stelselmatig gepest. Dit zijn natuurlijk extreme voorbeelden, niet alle kinderen die worden gepest, maken een eind aan hun leven. Pesten heeft echter altijd heftige gevolgen voor het slachtoffer. Ook op de basisschool komt pesten veel voor. Ongeveer 10 tot 15 procent van alle basisschoolleerlingen wordt gepest. Dat komt neer op twee of drie kinderen per klas. Iedere docent krijgt dus te maken met pesten.

Wet tegen pesten

Pesten staat hoog op de agenda bij de overheid. Dat leidde in 2016 tot een wet³, die het mogelijk maakt om scholen die niets tegen pesten doen te beboeten. De wet stelt dat iedere leerling recht heeft op een veilige leeromgeving. Scholen zijn volgens de wet verplicht een sociaal veiligheidsbeleid uitvoeren. Er moet bijvoorbeeld een aanspreekpunt zijn waar leerlingen en ouders pesten kunnen melden. Door beter te begrijpen wat pesten precies inhoudt, kan pestgedrag in de toekomst beter herkent en aangepakt worden. Minister Slob schreef aan de Tweede Kamer dat het aantal kinderen dat wordt gepest, wederom is afgenomen. Dat is goed nieuws, maar betekent niet dat de aandacht voor pesten kan afnemen.

Wat is pesten?

Volgens Prof.dr. R Veenstra⁴, hoogleraar Sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is pesten “een vorm van agressie waarbij een of meer personen de intentie hebben een ander stelselmatig schade toe te brengen en waarbij de macht ongelijk verdeeld is: de pester domineert het slachtoffer, dat zich meestal niet kan verdedigen.” Wat veel mensen echter niet weten, is dat pesters zelf ook negatieve gevolgen ondervinden van hun gedrag. Als pesters op jonge leeftijd niet worden gecorrigeerd op hun gedrag, is het bijvoorbeeld waarschijnlijker dat ze in de toekomst ook agressie zullen gebruiken en onaangepast gedrag blijven vertonen. Met als gevolg een grotere kans om later in de criminaliteit te belanden of alcoholist te worden.

Wat doe je als docent?

Iedere docent krijgt te maken met pesten, maar hoe ga je hiermee om? Soms is pesten moeilijk te ontdekken. Dat is bijvoorbeeld het geval bij digitaal pesten. Hiervan is sprake als iemand belastend materiaal, zoals filmpjes en foto’s van het slachtoffer, online plaatst. Het is belangrijk om te constateren dat pesten een groepsproces is. Hierin hebben alle betrokken kinderen een rol. Centraal staat de pester, hieromheen vind je onder anderen ‘de assistent’ en de ‘versterker’, die het pesten aanmoedigt. Doorzien van de structuur is één van de dingen die het voor een docent gemakkelijker maakt. Wil je meer weten over pesten en hoe hiermee om te gaan? Doe dan nu de cursus “Pesten! Of plagen?” van E-WISE. 

Naast deze cursus biedt E-WISE u een aanbod van ruim 90 cursussen voor leerkrachten in het primair onderwijs en 80 voor docenten in het voortgezet onderwijs. Je kunt onze cursussen online volgen waar en wanneer het jouw uitkomt. Kennis maken met ons aanbod? Probeer gratis een van onze proefcursussen of neem contact met ons op via 030-26 44 100. Wij staan je graag te woord!

¹ https://www.ad.nl/binnenland/een-bijzondere-jongen-alleen-op-facetime-ko...
² https://www.rtlnieuws.nl/editienl/laatste-videos-editienl/als-je-kind-ze...
³ https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/veilig-leren-en-werken-in-het-o...
⁴ https://www.rug.nl/staff/g.e.huitsing/veenstra_huitsing_praktischepediat...

Bron: E-WISE, partner Onderwijsland.com